Terk Nedeniyle Boşanma
Eşlerden birinin ortak yaşamdan ayrılmasına terk denir. Eşlerden birinin evlilik birliğinin yükümlülüklerini yerine getirmemek amacıyla diğerini terk etmesi hali boşanma nedenlerinden biri olan terk fiilini ifade etmektedir.
Terk nedeniyle boşanmaya karar verilebilmesi için dört koşulun gerçekleşmesi gerekir. Bunlar; ortak yaşamdan ayrılmak, ortak yaşama son verme kastı taşımak, ortak yaşamdan hukuka aykırı olarak ayrılmak ve ihtardır.
Terk iki şekilde gerçekleşmektedir; birincisi, eşlerden birinin evi iradi ve hukuka aykırı olarak fiilen terk etmesidir. Bu durumda terk eden eş boşanma davası açamaz davayı terk edilen eş açabilir. İkincisi, eşlerden birinin diğerini ortak konutu terk etmeye zorlaması veya haklı neden yokken eşinin ortak konuta dönmesini engellemesidir. İkinci durumda terk eden eş, diğerini evi terk etmeye zorlayan veya eve almayan eştir. Terk eden sayılan eşin boşanma davası açma hakkı yoktur.
Terk hukuksal nedenine dayanan boşanmalarda özellikle 2000 yılından günümüze kadar bir azalmanın yaşandığı görülmektedir. Bunun yanında 1950-1990 yılları arasında günümüze oranla çok fazla terk fiili boşanma nedeni yapılmıştır.
Terk nedeniyle boşanmaya karar verilebilmesi için eşin ortak yaşama son verme amacının olması gerekir. Askere gitmek, cezaevine girmek, hastalık, öğrenim, tayin, iş seyahati gibi nedenlerde ortak yaşamı sona erdirme kastı bulunmadığından bu durumlarda terk nedenine dayanılarak boşanmaya karar verilemez. Ancak eğitim için başka kente giden eş daha sonra dönmeyeceğini bildirmiş ise veya fiilen dönmesi gerektiği halde dönmüyorsa bu durumda ortak yaşamı terk etmiş sayılır.
Hukuk sistemimiz bazı hallerde eşin ortak yaşamdan ayrılmasına imkân sağlamaktadır. Mahkemeden ayrı yaşama kararı alınması, eşler arasında açılmış bir boşanma davası veya ayrılık davası bulunması, terk davası açılmadan önce tedbir nafakası alınması, ayrılık kararı bulunması, evlenmenin butlanı davası bulunması, aile mahkemesinin tedbir kararının bulunması, eşin akıl hastası olması gibi durumlar ortak yaşamdan ayrılmayı hukuka uygun hale getiren örneklerdir.
Terk nedeniyle boşanma davası açmak isteyen eş dava açmadan önce hâkime başvurarak evi terk eden eşe eve dönmesi için ihtar gönderilmesini istemek zorundadır. İhtar, dava öncesi yapılması gereken bir işlemdir. Bu işleme uygulamada ihtar davası denilmektedir. İhtar, noter aracılığı ile yapılırsa bu ihtar davada geçerli olmayacaktır. İhtarın mutlaka mahkeme aracılığı ile yapılması gerekmektedir.
İhtarda, dönülecek evin açık adresi gösterilmeli, dönüş süresi açıklanmalı, ihtara uyulmamanın sonuçları gösterilmeli ve eve dönüş için yol gideri de ihtarla birlikte gönderilmelidir.
